ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
“Μεγαλώνοντας ένα αριστοκρατικό παιδί”
Μπιορν Μποργκ ήταν ένας από τους πιο κυρίαρχους παίκτες του τένις σε αυτόν τον τελευταίο μισό αιώνα, κερδίζοντας 62 τίτλους στο single καριέρας που περιελάμβαναν 11 Grand Slam (5 τίτλους French Open και 5 συνεχόμενα πρωταθλήματα στο Wimbledon από το 1976-1980). Οι περισσότεροι που θυμούνται τον Μποργκ θυμούνται την ακλόνητη συμπεριφορά του και την ψυχραιμία του υπό πίεση. Η έκφραση του προσώπου του σπάνια άλλαζε. Σπάνια, έως ποτέ, έδειξε συγκίνηση. Δεν χτύπησε ποτέ τις γροθιές του μετά από ένα υπέροχο σουτ. Ποτέ δεν πέταξε τη ρακέτα του με αηδία. Σπάνια αμφισβητούσε την κλήση ενός υπεύθυνου γραμμής, και αν το έκανε, δεν υπήρχε ποτέ μια ένδειξη συγκίνησης στην παρουσίασή του. Εξαιτίας αυτών των συμπεριφορών, ο Μποργκ είχε το παρατσούκλι «ο παγάνθρωπος». Ο «iceman» ήταν πραγματικά ένα καλό άθλημα και μια τάξη. Ήταν ένας αληθινός κύριος.
Αυτό που μπορεί να μην ξέρετε για τον Borg ήταν ότι όταν ξεκίνησε να παίζει το παιχνίδι ως 9χρονος ήταν η κλασική σας περίπτωση. Ήταν «θερμοκέφαλος» και έβριζε και πετούσε τις ρακέτες του μετά από ένα χαμένο σουτ. Αμφισβητούσε τις κλήσεις και παραπονιόταν με πικρία όταν τα πράγματα δεν πήγαιναν όπως έπρεπε. Καθώς μεγάλωνε οι εκρήξεις του αυξάνονταν ώσπου μια μέρα οι γονείς του έβαλαν το νόμο. Του είπαν ότι αν έριχνε τη ρακέτα του για άλλη μια φορά, παραπονιόταν ή συμπεριφερόταν σαν κακό άθλημα, δεν θα του επέτρεπαν ΠΟΤΕ να ξαναπαίξει το παιχνίδι. ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ! Ιδού, η συμπεριφορά του Bjorn άλλαξε από τη μια μέρα στην άλλη και ένας πραγματικός πρωταθλητής γεννήθηκε!
Ποιος είναι ο ρόλος σας στο να μεγαλώσετε ένα αριστοκρατικό παιδί; Τι πρέπει να κάνετε για να αυξήσετε τις πιθανότητες το παιδί-αθλητή σας να μεγαλώσει επωφελούμενος από ό,τι καλύτερο έχει να προσφέρει ο στίβος αντί να παρασυρθεί από όλα όσα δεν είναι καλά στον αθλητισμό σήμερα; Λοιπόν, η απάντηση σε αυτό είναι πολύ απλή! Κάνε αυτό που έκαναν οι γονείς του Μποργκ. Πάρτε ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα τους στον αγωνιστικό χώρο. Θέστε και επιβάλετε κατάλληλα όρια σε σχέση με το άθλημα του παιδιού σας. Κάντε πολύ σαφές στο παιδί σας τι είναι αποδεκτή και απαράδεκτη συμπεριφορά. Ενημερώστε τους συνεχώς τι περιμένετε από αυτούς, όσον αφορά τον αθλητισμό, την ειλικρίνεια, τη δικαιοσύνη, την ανιδιοτέλεια και τη στάση.
Ενώ με έχετε ακούσει να σας λέω να μην κάνετε ποτέ προπονητή ως γονιός, το να παρεμβαίνετε όταν το παιδί σας εκνευρίζεται, εξαπατά, κακοποιεί έναν αντίπαλο ή συμπαίκτη του ή φέρεται με άλλον τρόπο άσχημα είναι μια χαρά στο βιβλίο μου. Στην πραγματικότητα, όχι μόνο είναι μια χαρά, είναι και MUST! Για να διδάξετε στο παιδί σας πώς να είναι στην τάξη, δεν μπορείτε απλά να καθίσετε και να ελπίζετε ότι θα συμβεί. Πρέπει να διαμορφώσετε προσεκτικά τις συμπεριφορές του παιδιού σας και να είστε πρόθυμοι να μπείτε και να επιβάλλετε όρια όταν συμπεριφέρεται άσχημα. Εάν δεν το κάνετε, τελικά είστε αυτός που θα καταλήξει να διδάξει στο παιδί σας πώς να είναι ένα φτωχό άθλημα.
Ένας πατέρας παρακολούθησε πρόσφατα τον 10χρονο γιο του να παίζει στους τελικούς ενός τουρνουά τένις 12 και κάτω. Καθώς ο αγώνας συνεχιζόταν και το αγόρι άρχισε να κερδίζει, ο 11χρονος αντίπαλός του άρχισε να κάνει άουτ τα καλά σουτ του αγοριού. Όταν το αγόρι φώναζε το σκορ, ο αντίπαλός του στην αρχή δεν έλεγε τίποτα και μετά ένα ή δύο πόντους αργότερα, ανέτρεψε το σκορ λέγοντας ότι ήταν αυτός που προηγήθηκε ή είχε κερδίσει το παιχνίδι. Επανειλημμένα ο 10χρονος χρειάστηκε να καλέσει έναν υπάλληλο γραμμής. Όταν ο υπεύθυνος γραμμής ήταν παρών, η εξαπάτηση σταμάτησε. Δυστυχώς, ο γραμμικός δεν έμεινε για όλο το ματς. Συνέχιζε να έφευγε για να τσεκάρει άλλους αγώνες που παίζονταν και μόλις έφυγε η εξαπάτηση και το ανέντιμο σκοράρισμα συνεχίστηκαν.
Ο πατέρας του 10χρονου παρακολουθούσε τον γιο του να «γαντζώνεται» ξανά και ξανά και ήταν ικανός να δεθεί. Αφού ο απατεώνας φώναξε μια μπάλα που ήταν σαφώς δύο ίντσες μέσα στη γραμμή, ο εξοργισμένος πατέρας στράφηκε στη μητέρα του απατεώνα που καθόταν ακριβώς δίπλα του στο γήπεδο και του έδειξε τι συνέβαινε. Τη ρώτησε τι γνώμη είχε για εκείνη την τελευταία κλήση και αν γνώριζε ότι ο γιος της απατούσε και άλλαζε τη βαθμολογία. Η απάντηση της μητέρας άφησε τον πατέρα άφωνο. «Δεν είδα τίποτα!»
ΔΕΝ ΕΙΔΑΤΕ ΤΙΠΟΤΑ!? ΓΕΙΑ ΣΑΣ? ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΕΙΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ? Σας αποσπούσε πολύ το πλέξιμο που δεν κάνατε ή παρακολουθούσατε έναν διαφορετικό αγώνα να παίζεται στο γήπεδο του γιου σας; Ίσως το γεγονός ότι καθόσαστε 10 πόδια μακριά από τη δράση να δυσκόλεψε πολύ το να έχετε μια πραγματικά ξεκάθαρη εικόνα της δράσης; Τι είναι αυτό που λες; Η ομίχλη ήταν πολύ πυκνή για να διαφανεί; Υπήρχε μια εκτυφλωτική χιονοθύελλα; Δεν είδατε τίποτα;! Και δεν προσέξατε ότι ο αντίπαλος του γιου σας στον ημιτελικό παραπονιόταν για το ίδιο πράγμα; Ω….Βλέπω….Νομίζω ότι το καταλαβαίνω τώρα!… Αυτή είναι η περίφημη εκδοχή της ανατροφής των «τριών μαϊμούδων», «ΔΕΝ ΔΕΙΤΕ ΚΑΝΟΝ, ΑΚΟΥΣ ΟΧΙ ΚΑΚΟ, ΜΙΛΑ ΟΧΙ ΚΑΚΟ». Καλή δουλειά να θέτεις τα κατάλληλα όρια μαμά και να βοηθάς τον γιο σου να μάθει πραγματικά μερικά σημαντικά μαθήματα ζωής! Άλλωστε, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το να επιστρέψεις στο σπίτι με το τρόπαιο του νικητή δικαιολογεί κάτι παραπάνω από κραυγαλέα εξαπάτηση και κακή αθλητική συμπεριφορά! Χωρίς «προκλήσεις γονέων» στο σπίτι τους! Εντελώς αηδιασμένος με αυτή τη μητέρα και τον διευθυντή του τουρνουά, και μη θέλοντας να αφήσει την εξαπάτηση να συνεχιστεί άλλο, ο πατέρας τράβηξε τον γιο του από το γήπεδο χάνοντας τον αγώνα. Παιχνίδι, σετ και ταίριασμα με τον νεαρό Mr. Cheater. Άλλη μια υπέροχη στιγμή ανατροφής και διδασκαλίας που χρησιμοποιείται έγκαιρα και αποτελεσματικά. Μπράβο!!! Στο βιβλίο μου, η συμπεριφορά αυτής της μητέρας δεν είναι τίποτα λιγότερο από ΝΤΡΟΠΗ! Έπειτα, υπάρχει η ιστορία της μητέρας που έκανε σταθερά τα δυνατά της για να επιτρέψει την ανάρμοστη συμπεριφορά της 14χρονης κόρης της να συνεχίσει στο γήπεδο μπάσκετ. Πέρυσι ήταν ανεξέλεγκτη συμπεριφορικά, έλεγε στους διαιτητές, έδιωχνε τους αντιπάλους της, υποτίμησε τους συμπαίκτες της και δεν ακολουθούσε τους κανόνες της ομάδας. Ο προπονητής την κάθισε κατάλληλα για δύο παιχνίδια, εξηγώντας της γιατί την έβαζε στον πάγκο. (Παρεμπιπτόντως, αυτή η κακή συμπεριφορά έγινε ακριβώς κάτω από τα «αγρυπνά» μάτια του πατέρα της κοπέλας).
Η κόρη, επιδέξια χειριστική, παραπονέθηκε στη μητέρα της ότι ο προπονητής ήταν άδικος και κακός. Άλλωστε, ήταν ξεκάθαρα μια από τις καλύτερες παίκτριες της ομάδας και θα έπρεπε να είναι στην αρχική ενδεκάδα. Στη συνέχεια, η μητέρα αντιμετώπισε τον προπονητή που της εξήγησε ήρεμα ότι όταν παραβιάζεις τους κανόνες της ομάδας όπως είχε το κορίτσι και συνεχίζεις να ενεργείς ανάρμοστα αφού σου ζητηθεί να σταματήσει, υπάρχουν (DUHHHH!) λογικές συνέπειες, δηλαδή δεν προλαβαίνεις να παίξεις! Δυσαρεστημένη με αυτή την απάντηση και αγανακτισμένη που κάποιος θα προσπαθούσε να θέσει όρια στην κόρη της, πήγε στον διευθυντή της λίγκας και την πίεσε να αφήσει την κόρη της να επιστρέψει στο παρκέ. Βλακωδώς, (και εννοώ ΗΛΙΘΙΑ!) ο διευθυντής της λίγκας δεν στήριξε τον προπονητή, αναγκάζοντάς τον να ξαναβάλει το κορίτσι στην αρχική ενδεκάδα. (Έχει παραιτηθεί από τότε… τώρα είναι περίεργο… Αναρωτιέμαι γιατί;). Και όταν ο προπονητής αναζήτησε υποστήριξη από τον πατέρα του κοριτσιού, καθώς είχε δει πολλά περιστατικά κακής συμπεριφοράς της, η απάντησή του ήταν: «Δεν είδα τίποτα!»
Τι συμβαίνει εδώ? Υπάρχει κάτι στο νερό που θολώνει την όραση των γονιών και τους μετατρέπει σε «σπαγγέτι ράχη» που ορίζουν όρια; Γιατί μερικοί γονείς σκόπιμα κοιτάζουν αντίστροφα και δείχνουν τόσο απρόθυμοι να θέσουν και να επιβάλουν κατάλληλα όρια συμπεριφοράς με τα παιδιά τους γύρω από τον αθλητισμό; Αυτό δεν είναι επιστήμη πυραύλων εδώ! ΔΕΝ μαθαίνεις έτσι σε ένα παιδί να συμπεριφέρεται στην τάξη. ΔΕΝ μαθαίνεις έτσι σε ένα παιδί να ελέγχει τις παρορμήσεις του. ΔΕΝ διδάσκετε έτσι μια υγιή προοπτική για τον αθλητισμό και τι σημαίνει καλό αθλητικό πνεύμα.
Εάν θέλετε πραγματικά να μάθετε στο παιδί σας να κουβαλάει τον εαυτό του με την τάξη, τότε πρέπει να κάνετε δύο πράγματα από σήμερα. Πρώτα, μοντελοποιήστε τις συμπεριφορές που θέλετε να δείτε, π.χ. καλή αθλητική συμπεριφορά, ψυχραιμία υπό πίεση, ομαδικό προσανατολισμό, ειλικρίνεια, δικαιοσύνη κ.λπ. Το μόντελινγκ είναι ένας από τους πιο ισχυρούς τρόπους διδασκαλίας των παιδιών μας. Δεύτερον, διδάξτε ενεργά στο παιδί σας τις σωστές συμπεριφορές μη φοβούμενος να επέμβει και να θέσει και να επιβάλει όρια. Μην συνεννοηθείτε με κακή συμπεριφορά. Μην το αγνοήσετε. Παίρνω την ευθύνη. Θυμηθείτε, τα παιδιά σας εξαρτώνται από εσάς. Μπορεί να μην έχουν ακόμη την ωριμότητα να κατανοήσουν την κατάλληλη συμπεριφορά. Ας ελπίσουμε ότι το κάνετε. Γίνετε προνοητικός δάσκαλος, ώστε το παιδί σας να μάθει να γίνεται μάθημα της τάξης τόσο εντός όσο και εκτός γηπέδου.
